Since
this is my first blog in a long time, I felt it only proper to make it special.
How? I wrote it in FILIPINO, okay Tagalog-English, kasi nasimulan ko na sa
Ingles e.
Bunsod
na rin ito ng pakikipag-usap ko sa guro ko sa Panitikang Filipino sa Southridge
Night School , si Ginoong Michael Coroza, ay Doctor Mike Coroza pala, may PhD. na
siya e hehe. Si Dr. Coroza ay isang premyadong makata (Palanca Awardee, Southeast
Asia Writers Awardee) at siyang humubog sa akin bilang makata at manunulat.
Anyway, sabi kasi nya, magsulat daw ako ng
blog tungkol sa tamang pagtutugma dahil marami raw sa mga kantang naririnig
natin ang may mali-maling pagtutugma o rhyming. Bilang masunuring estudyante,
heto na at binabasa mo na ang pagiging kongkreto ng kanyang kahilingan.
Ang pagtutugma ng mga
salita, o rhyming sa Ingles, ang isa (isa lang ha)sa mga literary device na
ginagamit ng isang manunulat o ng songwriter para mas masarap pakinggan ang
lyrics at magkaroon ng magandang daloy lalo na kapag nilapatan ng musika.
Nakalulungkot isipin na maraming mga manunulat ng kanta (kahit pa iyong mga
tinatawag natin na Professional) na hindi tamang magtugma. Kaya naman sana,
pagkatapos mong basahin ang blog na ito ay maging maingat ka at maging
mapagmanman din sa mga lyrics ng kanta.
Rekoleksyon lamang ito ng
mga natutunan ko noon sa Panitikang Pilipino, kaya hindi lubos o kumpleto. Isa
pa, hindi naman kasing istrikto ng sa pagsusulat ng tula ang pagsulat ng lyrics
ng kanta, lalo pa kung ang pamantayan ngayon ang pag-uusapan . Ganunpaman,
magiging kapaki-pakinabang pa rin itong gabay kapag nagsusulat ka na ng lyrics
mo.
PAGTUTUGMA
NG MGA PATINIG (VOWELS)
Sa
mga kanta ngayon, ang mga dulong salita ng bawat linya ang kadalasang
pinagtutugma. Pero ang tanong, tama nga ba?
Hindi
ako gagamit ng isang kantang pamilyar, para na rin sa kapakanan ng sumulat o ng
kumanta. Pero tingnan mo itong halimbawang inimbento ko lang:
Mahal na mahal kita
Ipaglalaban kita sinta
Kaya wag kang mawawala
Maniwala ka sana
Wala kang katulad sa buong mundo
Walang iba, ito ay totoo
Ikaw ang laman ng aking puso
Maniwala ka sana, giliw ko
Mahal na mahal kita
Ipaglalaban kita sinta
Kaya wag kang mawawala
Maniwala ka sana
Wala kang katulad sa buong mundo
Walang iba, ito ay totoo
Ikaw ang laman ng aking puso
Maniwala ka sana, giliw ko
Ang halimbawang lyrics na ito ay kalimitang maririnig
mo sa mga kanta ngayon. Napansin mo ba ang mali? Pakibasa ulit.
Ganito na lang, ilista
natin ang mga dulong salita para mas maging malinaw:
Kita Mundo
Sinta Totoo
Mawawala Puso
Sana Ko
Sa unang tingin, parang wala namang problema, di ba?
Pero bigkasin mo paulit-ulit ang mga salita, may mapapansin kang asiwa, o hindi
tama. MAY MGA SALITANG HINDI TUMUTUGMA.
Alin-alin-alin
ang naiba?
Naalala ko lang ang linyang ito sa Batibot.
Anyway, hindi katugma ng mawawala
ang sinta,
kita
at sana.
Hindi rin katugma ng puso ang mundo, totoo,
at ko.
Oo, kasi kahit pare-pareho
sila ng huling patinig (vowel), hindi naman magkaTUNOG ang mga ito. Ang tugma
ay nakasalalay sa pagkakapareho ng tunog ng huling pantig o syllable. Ang mga salitang
mawawala at puso ay may impit sa
dulo, iyong tunog na may diin (impit nga ang tawag doon), para kang nadighay o
nabilaukan. Hindi sila katulad ng mga salitang sinta, kita, at sana, o
ng mundo, totoo, at ko, na may malumanay o maamong tunog.
Kaya ang simpleng
panuntunan sa pagtutugma kapag sa patinig o vowel nagtatapos ang salita ng mga
linya ay ito: pare-pareho ba silang malumanay o may impit? Ayan, simple pa lang
iyan pero maraming mga songwriters ang hindi nakaaalam nito, kaya naman
nagkakamali.
PAGTUTUGMA
NG MGA KATINIG (CONSONANTS)
Sa mga kantang Filipino,
nakatutuwang isipin na mas istrikto pa ang pagtutugma ng mga salitang
nagtatapos sa katinig kumpara sa pagtutugma ng mga taludtod ng tulang may tugmaan.
Ibig sabihin, sa mga kanta, kapag ang linya ay nagtatapos sa salitang “-in” ang
dulo, lahat ng mga salitang itutugma ditto ay sa “-in” din magtatapos.
Halimbawa: iibigin, iisipin, uubusin, hahamakin. Eto pa: isip, panaginip, naiinip,
nagsisikip.
Sa panulaang Filipino,
magkakatugma ang mga salitang nagtatapos sa magkaparehong patinig at sa mga sumusunod na katinig:
L, M, N, NG, R, W, Y B,
K, D, G, P, S, T
Kaya kung tutuusin, kung alam lang ng mga songwriters,
mas magiging maluwag at malaya ang kanilang pagtutugma kung gagamit at
magtutugma lang sila ng mga salitang nagtatapos sa L, M, N, Ng, R, W, Y o sa B,
K, D, G, P, S, T. Mas luluwag at mas dadami ang kanilang mga salitang pwedeng pagpilian.
Example
ulit para klaro, magkakatugma ang mga ito (huwag kang magugulat):
Dasal, asam, pasan, lamang, lahar, layaw, away
Eto rin: Dibdib, Sabik, Lubid,
Pag-ibig, Isip, Kutis, Pilit
Subukan mo ito, sigurado akong mas lalawak ang iyong
pagsusulat dahil mas marami kang salitang pwedeng pagpilian kapag nagtutugma.
Tuloy lang sa pagsusulat ng kanta!
May you be successful in your musical venture,
Robster Evangelista
P.S.
Get my Ebook THE SECRETS OF RADIO HIT SONGS AND 10 TIPS
ON HOW YOU CAN USE THEM WHEN WRITING YOUR OWN SONGS for FREE!!! Just
sign up on the upper left corner of this blog or below and you will receive an
email with instructions on how you can download my FREE EBOOK.